Animalia guztiek ditizten beren goizak, beren esnaldi gosetiak. Nik, berriz, hi haukat,
idatzi ninan sasoi hartan.
Igande-goiz zabala.
Amaigabea. Inoiz amaitzen ez diren horietakoa. Eta iritsi dun arratsaldea; goiz horien besoak eta eskuak ditun arratsaldeak. Keinuak hitzaren lagun eta luzagarri diren moduan, halaxe isurtzen ditun goiz batzuk igande-arratsaldeetan. Bazkari bihurtzen diren gosari luzeetan. Bukatzen ez diren solasaldietan. Bukatu nahi ez duten eta, disimulatzen saiatu arren gertaeretako aldizkako eta hala moduzko elkarrizketetan gertatzen den bezala, bukatzeko saiakerarik egiten ez dutenetan.

Kaixo… hala da… Bai… zu… Banoa… noski…
Halako berbaldiek ihesgura ematen zidatenan. Eta akitu egiten naiten, bai. Adoregabetu.
Esaten ari nindunan
ezin ditudala ikusi bizitza bukatu nahian pasatzen duten pertsonak. Hemen bukatzeaz bat, han bukatzera joaten ditun, berehala.
Eta kito.
Zergatik arraio zagon amaitu beharra? Hilko gaitun dagokigunean; ez zain iruditzen?
Eta, badakin? Batez ere infinituaren irudi bat ninan oso argi:
hi eta biok ez gaitun sekula amaituko.
Zenbat aldiz esan ote nionan neure buruari… Hainbestetan! Gogoan dinat nola hitzaldi luze bat idatzi eta boz goran irakurtzen ninan. Behin eta berriz.
Halaxe zionan.
Egunen batean, akabatu egingo dun mundua. Eta kapitalismoa. Kosmikoa bihurtuko dun. Eta amaitu egingo dun. Hura ere. Egunen batean. Beste planeta batean. (Kapitalismoa beste planeta batean bukatuko dun, antza…)
Hi eta biok, ostera, ez gaitun sekula bukatuko.
Txori bat sumendiaren aurka hegaka ere ez dun, esan dudan hori bezain egia. Hi eta biok ez gaitun sekula amaituko.
Aizan, pentsatu txanpon bat botatzen dugula airera, bi euroko bat. Errazagoa dun lurrerako bidean bi euroko txanpon horrek balioa galtzea, hi eta biok amaitzea baino.
Lehengoan, 500 euroko billeteak bukatu zitunan. Inbertitzaile aberatsek deitoratu egin zitiztenan. Luzaro. Ezinezkoa iruditzen zitzaienan. Eskuak burura eramaten zitiztenan, Kleenex edo mocadors eta guzti. Ezustean harrapatu zitinan erabat. Eta inbertsioa ikaratu egiten din ustekabeak.
Baina, hara. Bukatu egin zitunan.
Errazagoa dun dirua amaitzea, hi eta biok amaitzea baino.
Hi eta biok ez baikaitun sekula amaituko.
Aizan, jakinekoa dun azken auziko egunean ezabatu egingo direla disko gogor guztiak, memoria eramangarri guztiak, historia digital guztiak; baina, hik eta biok amaitu gabe jarraituko dinagu.
Katuen GIFek dardara egiteari utziko zioten, eta hik eta biok amaitu gabe jarraituko dinagu.
Azken auzia bukatuko dun, eta hortxe jarraituko dinagu.
Ez baikaitun sekula amaituko. Hi eta biok ez gaitun sekula amaituko.
Denboren hondarrerantz egingo dinagu lasterka, eta, ikusiko dun, denborak ere azkendu egingo ditun. Baina hi eta biok ez. Hi eta biok ez baikaitun sekula amaituko.
Horixe irakurtzen ninan, boz goran, alaiki. Eta aire hotza sumatzen ninan egiaren belarrietan. Eta eskuak bero, beste zerbaitegatik.
Gogoan dun igande-eguerdi hura, sar gaitezen ohepean, zoruaren eta ohearen tartean, esan ninanekoa? Oroitzen haiz? Zenbat denbora eman geninan han azpian?
Bizkarra hoztu zitzaigunan arte.
Arraseko txoko hartatik, mantso-mantso apaltzen ikusi geninan arratsa. Betazalak itxiko balitzaizkigu legez. Baina oso-oso poliki. Eta gaua iristerako, zoriontsu gintunan.
Baina aurretik, bitartean, anagnorisia argitu zitzaigunan.
Gau amerikarraz mintzatu hintzaidan. Ez Truffauten filmaz. Ez teknika zinematografikoaz. Gau amerikar izendatu huen ideia batez egin hidan berba.
Gau diren egunekin eta egun diren gauekin zinan zerikusia. Eta lore ñimiño, distiratsu eta lisergikoekin.
Eta ilunetako mugimendu espektralekin. Eta urruneko arimaren estutasun estereoskopikoekin eta beste ezinegon batzuekin.
Horrekin guztiarekin zinan zerikusia, eta penduluaren antzera, hipnotizatuz, kulunka edo dardara egiten duen zerbaitekin.
Gaurik gabeko gauetan eta egunik gabeko egunetan bitan banatuta dagoen zerbaitekin zinan zerikusia. Trinkoak ditun, izan ere. Eta gaixoberak. Aire txar bat bezalaxe. Eta nekagarriak. Iragarrita dagoen eta iristen ez den ahanztura bezalaxe.
Eta zapaldu egiten dinate. Eta baretu. Eta suntsitu. Eta, orduan, bat erdibitu egiten duk, esan hidan.
Hautsi egiten dun?, galdetu ninan. Eta ez huen erantzun.
Geroago esan hidanez, absurdoarekin zeukanan zerikusia.
Gorputz anitz zeudek bakarrean, bota huen aurrena. Bi soilik aipatuko ditiat.
Dagoen gorputza.
Ahal duen gorputza.
Une batean, hautsi egiten dituk. Dagoena eta ahal duena. Urratu egiten dituk. Banatu. Elkarrengandik aldendu. Portua eta itsasontzia legez. Zeruertz deritzotenera arte. Atzerriratu arte. Halaxe duk. Sinets iezadak.
Desharagitze bat duk.
Orduan esan ninan horixe bera gertatzen zela beste istorio hartan…
Eta ez hidan entzun.
Desharagitzearen lehen ondorioa, edo nabarmengarriena, esan huen, kongruentziarik eza duk.
Gorputz horren beraren, bi gorputzon, alde batean nahiz bestean, agerikoa duk gauza berak ez duela gauza beraren gauza bera egiten. Eta behin kongruentzia ezean gaudelarik, benetako ahalegin oro baimentzen duk. Eta bi gorputzok, desharagituta eta kongruentziarik gabe, elkar gezurtatzen ditek berehala.
Eta askatzailea duk, inondik ere. Arazorik gabe.
Baina, elkar gezurtatu eta lehiatzen ditek. Eta dagoen gorputzak irabazten dik. Dagoen gorputzak irabazten dik beti. Garaia alde duelako. Alde dik garai honen egitura, presentzia gurtu arren bere egiteko gai ez dena.
Bakarrik dagoen gorputzaren harrokeria bere literaltasunak gainditzen dik soilik; izan ere, inori ez ziok ezkutatzen, benetan ez dagoela inolako konpromisorik presentziarekin. Horregatik irabazten dik dagoen zatiak. Sitsak zulatzeko duen modu berean gailentzen duk. Egon gabe ateratzen duk irabazle; bitxia duk, sinets iezadak, esaten hidan. Sekula ez, egonez. Halaxe irabazten dik.
Eta ahal duen gorputzak galdu egiten dik. Inoiz ahal izan gabe galtzen dik.
Baina bitartean. Honen eta haren artean, aukerak aldatuz zoazak, eta hori ere adimen bat duk.
Eta ahal duen gorputzak ez dik berea galtzen. Eta bihurtzen duk gero eta…
Txikiagoa?, galdetu ninan,
eta esan huen,
Absurdo.
Horixe esan hidan, ohe azpian.
Absurdo bihurtzen duk.
Eta bat-batean zerraldo erortzen den animalia handi batean pentsatu ninan. Zaldi batean. Elefante batean. Munduan.
Eta jarraitu huen,
Gorputzak, ahal izanez gero, sekula ez dik planto egiten. Lurrera amildu eta hortxe geratzen duk. Garaiera horretan, mukuluen begirada menderakaitza bilatzen dik.
Adibidez, zapata-mihiarena. Ikusi duk sekula zapata-mihi erauzi bat lurrean botata? Ikaragarria duk,
eta ederra, sinets iezadak.
Orduan, Mishimaz egin hidan berba. Hark esaten omen zinan nahiago zituela gauzak ideiak baino, «gauzek ez dutelako begirada itzultzen». A, Romantiker egin huen irribarre, mukuluek ez.
Mihiak ez dik begirada itzultzen.
Inora begiratzen ez duen begirada patxadatsuaren keinu iheskorrarekin erakusten diate beren izaera gibeleko gauza horiek.
Edertasuna ez zegok begirada itzultzean, haren ihes-puntua sumatzean baizik.
Ez zegok presentziarekiko konpromiso handiagorik, axolagabetasun hori puztea baino.
Axolagabetasun «bejetal» hori. Zuhaitzek eta landareek nora, gauzek beste leku batera begiratzen ditek. Iragarri huen mukulu horiek guztiek Amazonas berri bat eratuko zutela, etorkizun geologiko batean.
Esan hidan, adibidez, ideia ona izan zela ohearen eta zoruaren artean sartzea eta arratsaldea apaltzen ikustea. Gogoan dun?
Behatoki bikaina duk, esan hidan.
Inguruan ditugun gauzen aurpegian, lotsagabekeria harrigarri bat sumatzen diat. Ehun tolestuen, edo geruzen, antzera denboraren aurrean makurtzen direla ematen dik; baina, bereziki txunditzen nauena duk izatearen ikuspegiarekiko erakusten duten intimitatea, iraganeko istorio eta eragozpenen zorigaitzetatik urrun dauden maitasun-moldeak balira bezala.
Eta ikasi egin beharko genikek lasaitasun horretatik.
Esan hidan mukuluek alaitasun mineralari eusten diotela.
Esan hidan batzuetan handitu egin gura hituzkeela, posible izanez gero neurrigabekeria txiki batean ikusi, mikroskopio edo joko baten bidez bezala. Edo, portaera desegoki haiek, esan hidan. Gauza txikiak erakustoki batean irudikatzen hituen, eta desegin edo lautu egiten zitunan, edo konposizio kimikoa aldatzen zitenan. Eta, berehala, erakustokia agertzen zunan soilik, hondoa jotako eta porturik eta itsasorik gabeko itsasontzia bezalaxe. Gauzek ihes egin zinaten. Asmatutako hizkuntzaren bihurrikeria txiki horiek moduan, non hitzak luzatu eta asmoak destokitzen diren eta ekonomia bat agertzen den, are nahasketatik ere.
Esan hidan sasoi bakoitzak toki batean ikusten dituela egiak. Eta, iruditzen zitzainala, gaurkoak gauza apurtu, konpondu eta berriro apurtuetan ikusten zituela, janztean eta eranztean, bigarren eta hirugarren aldietan, lepoetan eta garondoetan eta burugainetan eta bizkarretan, begirik ez dagoen lekuetan, harri eta zur gaineko idazkunetan, kolore sadikoan, irudietan eta ongi josi gabeko kontakizunetan, geruzak gainjartzean, mendi-tontorretan eta labarretan, eta hirietatik urruti, eta erretorikatik urrun, eta agurretatik bereiz, bilgarrietan, uzkian.
Eta, denbora lehengoratu egin nahi zela, beste garai batzuetan legez, agian beti legez, baina orain hondatutako denbora lehengoratu gura zela, hondarrek zurtz utzitakoa, zeren eta hondar guztiak zaharberrituta baitzeudenan. Edo erreproduzituta. Narriadura botatzen zunan faltan.
Geroxeago, arratsaldearen eta edertasunaren tristuran erori hintzen, eta nire gorputzari atxiki hintzaion. Eta hantxe geratu gintunan, mukuluak bezala besarkaturik, ohepean. Orduan, balkoitik sartzen zen arratseko argirantz jo huen. Eta hire bizkarra miretsi ninan, igandeko eguzkiak inguratua, hain gorri eta epela, ezen harritu eta, une batez, askatu egin bainindunan hire hitzek eraman ninduten neure baitako eremu malenkoniatsu samar hartatik. Eta pentsatu ninan.
Hi eta biok ez gaitun sekula amaituko.
Ez ninan esan; izan ere,
«Halako sentimendu samurrek kategoria galtzen dute xeheki azalduta». (Henri Beyle)
Pentsatu egin ninan soilik, erabakitasunez pentsatu ere.
Hi eta biok ez gaitun sekula amaituko.
Horixe idatzi ninan sasoi hartan, etcetera.
Hire maitale traketsa etcétera etcetera.

harriak: erakusketa “hire maitale traketsa”